In eerdere berichtgeving hebben we gezien dat er weinig partijen zijn die het nieuws brengen in Nederland. Daarbij zagen we dat er ook iets mis was met het nieuws dat wordt gebracht. We zagen groepsdenken welke, in combinatie met het kleine aantal bedrijven, afgelopen jaren een controlesysteem is geworden.Groepsdenken is te doorbreken door andere nieuwsbronnen te introduceren en te consumeren. En dan voornamelijk berichtgeving van onafhankelijke onderzoekers en schrijvers. Maar dat blijkt lastiger dan je op het eerste gezicht zou denken. We kijken in een nieuwe serie berichten naar de toenemende censuur op internet.

Controlesystemen

Het is belangrijk om te zien hoe nieuws tegenwoordig naar je toe komt. We zagen in vorige berichtgeving dat met één persbureau, twee Belgische krant-conglomeraties en drie TV-bedrijven er weinig keuze is. Maar dat is tegenwoordig niet meer hoe het nieuws ons bereikt.

We ontvangen het nieuws niet meer via de krant of het journaal. We halen tegenwoordig ons nieuws van internet. En om precies te zijn: we lezen het nieuws via Facebook, Twitter en Google News. Je zou denken dat die internationale grootbedrijven rapporteren over al het nieuws op internet. En dat dit zorgt voor meer diversiteit dan de Nederlandse krant en het NOS-journaal.

Wat blijkt? De bedrijfsleiding van Facebook, Twitter en Google hebben precies dezelfde voorkeuren als de eerder genoemde partijen. De grote internetbedrijven functioneren ook onderling allen in hetzelfde segment, worden ook allen gefinancierd middels dezelfde financiële dynamiek en dezelfde partijen (waaronder de militaire overheid) en brengen daardoor ook allen dezelfde voorkeuren, ideeën en plannen naar voren die rondwaren in Silicon Valley.

Het Dubbel-Filtersysteem

De verslaglegging van journalisten wordt eerst geselecteerd en geredigeerd voor publicatie door het Groot Mediabedrijf. En daarna wordt het nogmaals geselecteerd door het Silicon Valley Grootbedrijf voordat het nieuws jou uiteindelijk bereikt. Hierdoor ontstaat een dubbel-filtersysteem.

Mocht een afwijkend geluid al door de eerste groepsdenk-barrière heen komen, dan wordt het afwijkende geluid daarna alsnog weggefilterd door het tweede groepsdenk-filter bij het Silicon Valley Grootbedrijf. Facebook zette in op een samenwerking met Nu.nl (nota bene) en de Universiteit van Leiden voor het vaststellen van nepnieuws. En Leiden heeft zich sindsdien teruggetrokken uit deze samenwerking.

De filterwerking wordt helemaal schrikbarend als je bedenkt dat 2,2 miljard mensen verspreid over deze planeet het wereldnieuws consumeren dat Facebook en Google voor hen selecteert. De grootste mindguards van hedendaagse nieuwsdeling zijn de bekende partijen uit het gebied tussen San Francisco en San Jose in Californië geworden. Zij bepalen dagelijks voor je welk nieuws jij wel en niet te zien krijgt.

De inzet van kunstmatige intelligentie voor censuur

En denk je dat deze partijen niet genoeg computer-paardekrachten paraat hebben om 2 miljard mensen te voorzien van een persoonlijke en grondig gefilterde nieuwsselectie van alle internationale nieuwsdiensten op basis van ingewikkelde filters en bedrijfsvoorkeuren? Denk dan nog eens opnieuw hierover na! Google en Facebook hebben beide hun voornemen uitgesproken jou uitsluitend nog dat nieuws aan te bieden dat wel strookt met de door hen gewenste visie. Google en Facebook zetten mede daarvoor vol in op kunstmatige intelligentie (KI).

Het probleem is dat KI alles behalve objectief is. Deze systemen worden namelijk getraind richting bepaald gedrag. Op basis van vreemde input ontwikkelt een kunstmatige intelligentie ook vreemd gedrag. De nieuwsfilters van Facebook en Google worden ingezet om ‘afwijkend’ materiaal te vinden op basis van de politieke visie van Facebook en Google. En die blijkt gekleurd.

De spelregel op het gebied van KI is dat hij met de meeste data de slimste kunstmatige intelligentie kan ontwikkelen. En: De slimste KI heeft de toekomst. Het is dus duidelijk welk spel grote bedrijven als Amazon, Google en Facebook spelen. Maar los van toekomstige monopolies hebben deze bedrijven nog een reden voor het uitbouwen van hun censuur-KI: Overheden.

Inmenging van overheden

In 2016 ontstond een mooi nieuw fenomeen: nepnieuws. Na de verloren verkiezingen van 2016 stond de grote media vol met berichtgeving over nepnieuws, Russische invloeden, Russische disinfo-trollen en dubieuze reclamebureaus. De nieuws consumerende mens kon sinds november 2016 ineens niet meer vertrouwd worden te oordelen over berichtgeving.

De EU kreeg een heel eigen anti-nepnieuwsdienst genaamd EUvsDisinfo, of bureaucratisch vollediger: de European External Action Services East Stratcom Taskforce. Op jouw kosten uiteraard. En ook in Nederland schoot men in de verdediging. Nederland kreeg een nepnieuws-minister (Kajsa Ollongren, D66). Onlangs was Ollongren bijvoorbeeld in het nieuws met een nieuwe anti-nepnieuws campagne in aanloop naar de provinciale staten verkiezingen van maart 2019.

De EU en de Nederlandse overheid introduceerden onlangs ook nog weer nieuwe journalistieke maatregelen om kritiek verder te beperken. Met het VN Migratiepact verplichtte de overheid zichzelf journalisten te stimuleren positief te berichten over migratie en kritische publicaties aan te pakken. Objectieve waarnemingen en onafhankelijke analyse en berichtgeving verdwijnen steeds verder uit het zicht.

Gezamenlijk optreden van overheid en grootbedrijf

Historisch gezien wordt het griezelig als het grootbedrijf en de overheid heel intensief gaan samenwerken. De EU zoekt echter al ruime tijd aansluiting bij Google en Facebook. De Europese ‘overheid’ heeft daarbij een heel expliciete wens geformuleerd: Silicon Valley moet voor hen censuur plegen.

Vriendelijk vragen werkte kennelijk niet snel genoeg, en de verkiezingen zijn in aantocht, dus kwam al snel een nieuw dictaat: binnen 1 uur moet Silicon Valley onwelgevallige berichtgeving verwijderen, of anders…! Dit is uiteraard vooral om ongewenste geluiden richting de verkiezingen van het Europees Parlement in mei 2019 weg te werken.

En dan is er de nieuwe EU copyrightwetgeving. Het Uitgeverij Grootbedrijf lobbyde succesvol de nieuwe Europese copyrightwetgeving door het Europees Parlement. De EU is nu voornemens een link-belasting (feitelijk een link-verbod) te introduceren en websites het gebruik te verplichten van volledig geautomatiseerde inhoudsfilters met de geuzennaam censuurmachines. Het introduceren van censuur door copyright-handhaving viel uiteraard in goede aarde bij de EU die toch al flirtte met deze wensen.

Conclusie

Terwijl we het informatietijdperk van de 21ste eeuw betreden, ontmoeten we sterk toenemende controle op toegang tot die informatie. De controle op informatie is een bepalende activiteit in een informatietijdperk. Je ziet de bekende partijen dan ook positioneren om maximale controle uit te oefenen op (jouw toegang tot) de informatie.

De EU, de Nederlandse overheid en het internationale grootbedrijf wenden daarbij steeds vaker gezamenlijk hun verkregen macht aan om onwelgevallige en ongewenste geluiden aan het zicht te onttrekken.

Je bent wellicht nog wel vrij je mening te uiten, het overheid-grootbedrijf zet zich er wel 100% voor in om te zorgen dat niemand die meningsuiting vervolgens te horen krijgt. Zelfs als daar bewust naar wordt gezocht! En dit samenwerkende EU-Grootbedrijf kartel bepaalt daarbij precies welke toegang jij hebt.

De komende tijd kijken we in meer detail naar de methodes waarmee in toenemende mate ongewenste geluiden ontoegankelijk worden gemaakt. Het wordt daarbij steeds duidelijker dat een nieuwe aanpak voor nieuwsdeling benodigd is.