Eerder dit jaar publiceerde de NOS een grafisch overzicht van het huidige media-landschap in Nederland. Deze publicatie gaf een belangrijk inzicht. We analyseren kort wat dit betekent voor het media-landschap en kijken naar betere alternatieven.

Wat de afbeelding direct duidelijk maakt is dat er slechts drie bedrijven zijn die televisieprogramma’s brengen in Nederland. Samen hebben zij 69% van de televisiemarkt in handen. Ter illustratie, de eerst-volgende (Discovery Benelux) heeft een marktaandeel van minder dan 5%.

NPO

NPO is de grootste partij. Deze organisatie wordt grotendeels gefinancierd door de overheid. NPO is een soort communicatie-afdeling van de Nederlandse overheid en brengt daarmee uiteraard het officiële Nederlandse woord. Wat verontrustend, het is de grootste partij in Nederland op televisie.

En wiens brood men eet… Je ziet dan ook dat het journaal op de NPO-zenders een draai geeft aan gebeurtenissen, zodat die in lijn komen met het gewenste beleid van de overheid. Een eenvoudig en concreet voorbeeld is de manipulatie van videomateriaal. Het manipuleren van de kijkers werd afgedaan als ‘niet erg handig’ en klaar. Of herinner je het profileren van ‘blanke’ mensen als ‘wit’, het woord ‘blank’ betrof immers een te positief label voor ‘witte’ mensen.

Of herinner je het vertroebelen van het nieuws door woorden als ‘allochtoon’ en ‘autochtoon’ in de ban te doen. Het nieuws moet tegenwoordig vooral verbindend zijn. Ook schaalt men demonstraties op of af naar wens: NOS verontschuldigde zich bijvoorbeeld voor het spreken van ‘mensenmassa’ terwijl het slechts over tientallen journalisten ging. Onafhankelijk journalist Arnold Karskens houdt ondertussen een zwartboek bij.

De NPO-zenders zijn opgericht voor het verkondigen van het officiële woord van de overheid. Met gekleurde nieuwsprogramma’s en slimme info-/entertainment de bevolking opvoeden naar de gewenste inzichten van de overheid. Dat de NOS en NPO de feiten kleuren is op zich helemaal niet erg, dat is immers het doel van staatstelevisie: opvoeding. En misschien vind je de gekozen visie juist wel prettig? Dat mag uiteraard ook. De NPO is echter het communicatie-kanaal van de Nederlandse Overheid, de waarheid doet er verder niet echt toe.

Bertelsmann

De één na grootste partij, Bertelsmann, een Duits conglomeraat, is met RTL actief in tien Europese landen. In Nederland kennen we Bertelsmann naast RTL ook van Videoland en (tot 2009) Bol.com. Bertelsmann is het grootste mediabedrijf in Duitsland en met eigendom van Penguin Books en Random House ook de grootste boekuitgever op deze planeet. En met een omzet van 17 miljard euro (2015) is het dan ook een machtig multinationaal bedrijf.

Bertelsmann is groot geworden, zo lezen we op Wikipedia, tijdens de Tweede Wereldoorlog als belangrijkste uitgeverij van de Nazi-partij, met Nazi-propaganda. Het bedrijf was eigendom van SS-er Heinrich Mohn. Zijn zoon, Reinhard Mohn, werd direct na vrijlating als krijgsgevangene de nieuwe eigenaar van Bertelsmann. Die maakte met terugwerkende kracht van Bertelsmann een “christelijke verzetsuitgeverij”. Bertelsmann bedrijft ook politiek.

Een zeer groot, international bedrijf met een dubieuze achtergrond, het één na grootste televisie-bedrijf in Nederland. Het is een communicatie-kanaal van het multinationale grootbedrijf.

Talpa

De show in Nederland moet gered worden door Talpa. Talpa Network is van de Nederlandse media tycoon John de Mol. Hij is bekend genoeg in Nederland, we houden het kort. De entertainment zenders van John de Mol zijn precies dat, entertainment van John de Mol.

John de Mol is bezig een media-imperium te creëren. In 2009 nam hij via een investeringsbedrijf Bol.com over van Bertelsmann. Sinds 2017 is Talpa eigenaar van de televisiezenders Net5, SBS en Veronica. Hij greep daarna mis met De Telegraaf, maar kreeg in 2018 wel het enige Nederlandse persbureau ANP in handen. John de Mol richt zich vooral op entertainment en het Nederlandstalige nieuws is daar sinds kort onderdeel van geworden. Na ANP’s vorige eigenaar Vereniging Veronica is dat vooruitgang?

Conclusie

Er zijn drie krachten op de Nederlandse televisie. Eén die specifiek het woord van de Nederlandse Overheid verkondigt. Een megalomaan Duits bedrijf die – zoals dat hoort – de belangen van het grootbedrijf én haar aandeelhouders behartigt. En dan Talpa, die de persoonlijke visie van John de Mol uitdraagt. En die visie is noodzakelijkerwijs politiek zeer correct.

Het is pijnlijk duidelijk dat er geen onafhankelijk woord te zien is op de Nederlandse televisie. Er is geen ruimte voor andere visies en er is geen ruimte voor echte tegenspraak. We kijken in een volgend bericht specifiek naar de nieuwsberichtgeving, waar het zo mogelijk nog slechter gesteld is met de diversiteit en objectiviteit.

Op naar onafhankelijke media!

We zijn onlangs op gezondemedia.nl gestart met een platform voor onafhankelijke berichtgeving. We starten met onderzoekers en schrijvers over gezondheid en spiritualiteit omdat dit – volgens ons – twee belangrijke onderwerpen zijn waar onafhankelijke berichtgeving nodig is. Wij willen dit later uitbreiden met interessante visies over andere onderwerpen, zoals milieu, samenleving, economie, politiek, etc.

De website gezondemedia.nl is net van start. De blog Bouwen aan Beter documenteert de plannen en achtergronden, binnenkort volgt meer informatie.