De start van een nieuw jaar is een mooi moment om terug te blikken op het voorbije jaar en om, op basis van de verkregen inzichten, plannen te maken voor het aankomende jaar. Dit nieuwsbericht bestaat uit twee delen. In dit bericht blikken we terug op 2019 en in het volgende bericht maken we de huidige stand van zaken op en kijken we vooruit naar het nieuwe jaar.

Voor de wereld van onafhankelijk nieuws was 2019 een veelbewogen jaar, met grootschalige censuur, klokkenluiders, schandalen én uiteraard de ontwikkelingen rondom omroep Ongehoord Nederland. Maar ook voor Platform Bewuste Media, onze ‘nieuwsdienst’ voor onafhankelijk nieuws, was het een turbulent jaar. Een jaar dat in januari startte met een schadeclaim en in december eindigde met censuur. Maar 2019 was ook het jaar waarin we mooie resultaten hebben bereikt, doordat we onze eigen ActivityPub-koppeling werkend hebben gekregen en er diverse nieuwe mogelijkheden zijn gecreëerd om nieuws decentraal te distribueren en volgen.

Schadeclaim

We zijn het jaar 2019 nogal heftig gestart doordat we vanuit HoeZitHetNuEcht geconfronteerd werden met een volledig ongegronde “schade”-claim door de grote nieuwsindustrie, waardoor wij genoodzaakt waren om een advocaat in te schakelen. Het werd al snel duidelijk dat er een grootschalige intimiderende claim-industrie gaande is, die een vrije en onafhankelijke nieuwsdeling ernstig verstoort.

We hebben ons vervolgens grondig verdiept in de copyrightwetgeving en wat dat betekent voor het beschikbaar stellen van een verzameld nieuwsoverzicht. Dit alles heeft ons veel tijd en geld gekost. Tegelijkertijd heeft deze kwestie ons ook de bevestiging gegeven dat het echt noodzakelijk was om een andere richting in te slaan met het nieuwsoverzicht. Dat persoonlijke financiële risico konden en wilden wij niet langer dragen.

Inzichten en kennis delen

Verder hebben we ons bezig gehouden met het delen van onze inzichten via onze blog op Bouwen aan Beter. Aangezien we veel mensen wilden bereiken hebben we er ook een toegankelijk boekje over geschreven: ‘Eerlijk Nieuws: Plan B’. We lanceerden in maart en april de Fediversum website als naslag-website én de Fediversum boekwinkel.

In samenwerking met Trophonios Publishing publiceerden we in mei 2019 ons boekje Eerlijk nieuws zonder censuur. Hierin geven we een blik op de nieuwsindustrie en een visie op het behouden en toegankelijk houden van onafhankelijk nieuws in het strijdveld van grote belangen, bedrijfs- en overheidscensuur, officieel gesanctioneerd nepnieuws en de copyright strijd. De slag over jouw gedachten werd gestreden en daar werd weinig bij geschuwd.

Ontwikkelen nieuwe mogelijkheden

Al sinds april 2018 werkten we aan het opzetten van Platform Bewuste Media en de GezondeMedia-website als ontwikkel- en testplatform voor de decentrale sociale media ActivityPub-software. Tegelijkertijd werkten we ook aan het werkend krijgen van de Mastodon WordPress-plugin, wat in mei 2019 werd gerealiseerd. En met het boekje in de hand voerden we, zo goed als mogelijk binnen de beperkte middelen, PR voor de nieuwe ideeën.

Onder druk van de copyright-industrie (de ongegronde maar zeer hardnekkige claim én de nieuwe, vergaande Europese copyright wetgeving) moesten we in juni besluiten dat HoeZitHetNuEcht geen toekomst meer heeft als nieuwsoverzicht op een website. Een pijnlijk moment, maar de macht van de grote nieuwsindustrie en de daardoor gelegde claim op onze vrije tijd en persoonlijke financiën bleek te groot te zijn.

In juni en juli 2019 hebben we hard gewerkt aan het op orde krijgen van de HoeZitHetNuEcht RSS-feeds en aan de nieuwe HoeZitHetNuEcht RSS feed-reader. En in juni hebben we ook onze eerste ActivityPub-koppeling werkend gekregen op GezondeMedia.nl. Een grote mijlpaal! De ontwikkeling van de ActivityPub-software (de ‘verloopstekker’) stond sindsdien niet stil, en in september konden we de ActivityPub ‘verloopstekker’ aanbieden vanuit HoeZitHetNuEcht. We brachten in één keer meer dan 100 nieuwsbronnen naar het decentrale sociale media circuit, en wel in eigen beheer. Dit alles bleek echter wel heel veel werk te zijn, zeker naast onze normale betaalde baan en andere verplichtingen.

Uiteindelijk hebben we op 1 oktober 2019 het nieuwsoverzicht op de website van HoeZitHetNuEcht helaas uit moeten uitzetten. Nogmaals een zeer pijnlijk moment. Van het prille begin in januari 2012 tot aan het landelijk toonaangevende overzicht in oktober 2019, het gepubliceerde nieuwsoverzicht is niet meer. Maar er zijn wel vier mooie, nieuwe alternatieven voor in de plaats gekomen. Met de copyright oorlog en de ‘fake news’ storm voor de boeg, en de strijd rondom jouw perceptie van de waarheid in volle gang, staan we paraat met handige technieken en concrete oplossingen voor jou om de macht over het nieuws weer in eigen handen te nemen! Het aanbod is gerealiseerd.

Censuur op Mastodon.nl

Terwijl de eerste partijen de weg naar het decentrale ActivityPub-netwerk van Mastodon vonden, en veel mensen daarbij gebruik maakten van de server Mastodon.nl, startte helaas ook al snel de censuur aldaar. De website-eigenaar van Mastodon.nl bleek in december niet meer gediend van onafhankelijke analyses en verwijderde zonder enige vooraankondiging of communicatie uit het niets ineens een aantal accounts. Dat bracht uiteraard de nodige ophef en verontwaardiging teweeg.

Hoewel Mastodon een decentraal netwerk is, en een decentraal netwerk als geheel niet makkelijk te censureren is, neemt het niet weg dat censuur op een van de servers wel mogelijk is. Wanneer je je communicatie bij derden (zoals de eigenaar van de site Mastodon.nl) in beheer geeft, dan ben je afhankelijk van die derde partij en die kan altijd berichten of accounts verwijderen. Maar… een decentraal netwerk was toch zonder censuur? Mastodon werkt op het principe ‘My Site, My Rules‘.

De eigenaar van Mastodon.nl bleek niet geïnteresseerd in onafhankelijke gedachtevorming omtrent omstreden onderwerpen zoals vaccinaties, en een aantal van zijn ‘klanten’ verloren hun account. Jammer, maar begrijpelijk vanuit het feit dat de eigenaar van de website (Mastodon.nl in dit geval) daarover zelf kan en moet besluiten.

Hoewel Mastodon zelf als decentraal netwerk nog steeds toegankelijk blijft voor iedereen (er zijn tenslotte duizenden Mastodon-servers), waren een aantal mensen hierdoor teleurgesteld. Dat is begrijpelijk maar dat is niet direct een fout in het ontwerp van Mastodon. Wanneer je je communicatie in handen geeft van derden, kunnen die (onder druk van de ‘cancel culture’) dat censureren.

Het antwoord hierop is dus: je data in eigen beheer nemen!

We bekijken nu twee partijen die verdwenen van Mastodon.nl en hun aanpak:

Eerst Gedachtenvoer: Als aanhanger van het eerste moment was Henk actief betrokken bij het gladstrijken van de Mastodon-plugin. Helaas is Gedachtenvoer nu verdwenen van Mastodon.nl. Als reactie heeft Henk gekozen voor de social media route van Telegram. Telegram is een gecentraliseerd social media netwerk vanuit Rusland en blijft daarmee dus onderhevig aan het surveillance kapitalisme en nu dus censuur door een organisatie uit Rusland. Daarnaast wordt, wel decentraal, ook aanbevolen te abonneren op de RSS-feed. Henk adverteert daarbij ook de website AlternatiefNieuws.com als nieuwsoverzicht (deze staat te koop voor wie de strijd met de nieuwsindustrie wil gaan voeren). Prima opties, uiteraard, maar niet heel toekomstbestendig.

TransitieWeb werd gecensureerd en koos voor nieuwe routes naar het decentrale netwerk: enerzijds de weg via hoezithetnuecht.nl maar daarnaast ook volledig in eigen beheer. Met behulp van de ActivityPub-plugin voor WordPress zocht TransitieWeb via @transitieweb@www.transitieweb.nl de weg terug naar het decentrale netwerk. Via deze laatste route beheert TransitieWeb nu zélf haar decentrale social media account. En via elke Mastodon- en elke ActivityPub-site kun je je nu dus abonneren op de berichten, rechtstreeks vanaf de website van TransitieWeb zelf. Hierbij heeft TransitieWeb zichzelf en de volgers losgeweekt van het surveillance kapitalisme en de centrale censuur. Met het social media account volledig in eigen beheer, gecombineerd met een eigen nieuwsbrief én eigen RSS-feed, is het decentraal opgezet, dus lastig te censureren, beter voor ieders privacy… en toekomstbestendig!

Eigen kracht terug nemen

Het is treurig om te constateren dat de grote nieuwsindustrie haar uiterste best doet om op alle mogelijke manieren onafhankelijke nieuwsverspreiding en waarheidsvinding te blokkeren, maar tegelijkertijd is het ook een uitnodiging aan de mensheid om zelf je eigen kracht terug te nemen en zelf de verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen communicatie en nieuwsvoorziening. En vanuit Platform Bewuste Media willen we je daar graag bij ondersteunen.

In het Nieuwjaarsbericht: Stand van zaken en blik op de toekomst kun je meer lezen over de mogelijkheden die wij zien voor het aankomende jaar.